Τα Σέρβια βρίσκονται σε ένα σταυροδρόμι «αμυντικών γραμμών» καθώς ανήκουν στην παραποτάμια περιοχή του Αλιάκμονα (θυμίζω ότι πάντοτε ο Αλιάκμονας ήταν η β΄ γραμμή αμύνης προς βορρά) και συνάμα φυλάσσουν την βόρεια είσοδο των στενών του Σαρανταπόρου. Η ίδια η ονομασία Σέρβια προέρχεται από το λατινικό ρήμα servo=φυλάττω και αποδίδεται στα ελληνικά ως «Φυλάκια»/»Φυλακαί»/»Φυλακητήρια».
Η πρώτη γνωστή σημαντική οχύρωση της περιοχής γίνεται τον 6ο μ.Χ. αιώνα ώστε να φυλάσσεται η είσοδος των στενών του Σαρανταπόρου. Οι Τούρκοι προέβησαν στις αρχές του 20ου αιώνα σε οχύρωση των στενών του Σαρανταπόρου, αλλά από την νότια πλευρά τους, υπό την επίβλεψη του Γερμανού von der Goltz. Ελάχιστα έργα σώζονται σήμερα. Η τελευταία περίοδος οχυρώσεων ήταν από τις παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έως και τον εμφύλιο. Από αυτήν την περίοδο σώζονται πολλά πολυβολεία, τόσο κατά μήκος του Αλιάκμονα, όσο και κατά μήκος των στενών του Σαρανταπόρου. Αυτής της περιόδου είναι και το πολυβολείο των Σερβίων.
Φωτογραφίες Καραγιαννίδης Α.