Ναυτικά Οχυρά Θεσσαλονίκης

karampoyrnou1

Η τοποθεσία του ακρωτηρίου Καραμπουρνού ή μεγάλο έμβολο κοντά στο σημερινό χωρίο Αγγελοχώρι, στην είσοδο του λιμανιού της Θεσσαλονίκης ήταν στρατηγικής σημασίας από την αρχαιότητα.

Κατά τον 18ο αιώνα στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (1883-1885) κτίστηκε το κάστρο του Αγγελοχωρίου από Γερμανούς Μηχανικούς. Ένα από τα δύο σωζόμενα φρούρια αυτού του τύπου, το δεύτερο βρίσκεται στην Αυστρία σε καλύτερη κατάσταση.

kastroaggeloxriou1 kastroaggeloxriou2 kastroaggeloxriou3 kastroaggeloxriou4

Φωτογραφίες: http://panosz.wordpress.com/2008/05/05/aggelohori/

751_4

Φωτογραφία: Geodis (Panoramio)

751_9

Φωτογραφία: Κείμης Κρυωνάς

Από τις αρχές του 1900 οι Τούρκοι ξεκίνησαν να ενισχύσουν την επάκτια άμυνα της Θεσσαλονίκης, to 1909 κατασκευάστηκαν στο ακρωτήριο 2 μεγάλα φρούρια που αποτελούσαν το οχυρό του μεγάλου εμβόλου. Το πρώτο βρισκόταν στο Καραμπουρνού, κοντά στο χωρίο Αγγελοχώρι και το δεύτερο σε ένα ύψωμα στην Τούζλα κοντά στην Μηχανιώνα. Την κατασκευή την ανάλαβαν Γερμανικοί μηχανικοί και τα δύο φρούρια φιλοξενούσαν από δύο μεγάλα επάκτια πυροβόλα.

karampoyrnou1

Το 1912 στον πρώτο Βαλκανικό πόλεμο ένα γεγονός έγινε η αφορμή για να ενισχυθούν τα οχυρά από τους Τούρκους. Στις 18 Οκτωβρίου του 1912 ο Νικόλαος Βότσης κυβερνώντας το Ελληνικό τορπιλοβόλο 11 μπήκε στο κόλπο του Θερμαϊκού σε μια παράτολμη αποστολή κατάφερε και βύθισε το Τουρκικό θωρακισμένο πλοίο Feth-i Bülend (πληροφορίες για το πλοίο) που ήταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης (πληροφορίες για το συμβάν).

fethibulend votsis

Οι Τούρκοι τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να απογύμνωσαν το βυθισμένο πολεμικό πλοίο από τον οπλισμό του και τα εγκατέστησαν σαν επάκτια πυροβολεία. Το 1916 που καταλήφθηκε η Θεσσαλονίκη από τους συμμάχους κατά την διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, τα πυροβόλα του Feth-i Bülend (4 πυροβόλα ήταν Krupp των 210mm), βρέθηκαν εγκαταστημένα στα οχυρά του μεγάλου εμβόλου.

Η περίοδος του μεσοπόλεμου

Το 1937 η τοποθεσία οργανώθηκε εκ’νεου από το Ελληνικό πολεμικό ναυτικό και εγκαταστάθηκαν μια πυροβολαρχία με πυροβόλα των 210mm της Krupps σε δίδυμους πύργους και μια παρόμοια πυροβολαρχία των 210mm. Στην ίδια τοποθεσία υπήρχαν και 3 παλιά πυροβόλα των 190mm που αντικαταστάθηκαν με 1 πυροβολαρχία των 305mm το 1938.

Έκθεσις επί της Δράσεως του Β. Ναυτικού κατά τον Πόλεμον 1940 – 44 Αντιναυάρχου Δ. Φωκά «Πυροβολικόν δια τα επάκτια οχυρά εχρησιμοποιήθη κυρίως το του θωρηκτού ΛΗΜΝΟΣ και άλλων παροπλισμένων πλοίων …….. , δια δε τα οχυρά του Θερμαϊκού τα ήδη εγκατεστημένα εκεί πυροβόλα του Τουρκικού θωρηκτού ΦΕΤΗΧ – ΜΠΟΥΛΕΝΤ» (Σελ.14)
«1) Εις Καραμπουρνού: 2 Πυροβόλα 210/40 Κρούπ (του ΦΕΤΗΧ – ΜΠΟΥΛΕΝΤ) ……. 2) Εις Τούζλα : 2 Πυροβόλα 210/40 Κρούπ (του ΦΕΤΗΧ – ΜΠΟΥΛΕΝΤ) ……. » (Σελ.17)

Γερμανική κατοχή

Στην περίοδο της κατοχής οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν και οργάνωσαν την τοποθεσία όπου έστησαν μια πυροβολαρχία μέσα σε τσιμεντένια πυροβολεία, παρατηρητήρια, αποθήκες, προβολείς και θέσεις αντιαεροπορικών όπλων. Την είσοδο του Θερμαϊκού κόλπου την έκλεισαν με ναρκοπέδια και ανθυποβρυχιακό φράγμα.

Τα Τουρκικά πυροβόλα την περίοδο της κατοχής

754_3 754_4